تاسوعا چیست؟
تاسوعا، روز نهم ماه محرم است. این روز در نزد مسلمانان اهمیت زیادی دارد و مرتبط با واقعه کربلا در سال ۶۱ قمری است. شیعیان این روز را منتسب به عباس بن علی (ع) می‌دانند و همانند روز عاشورا، در این روز نیز به سوگواری شهیدان کربلا می‌پردازند. روز تاسوعا در ایران در کنار روز عاشورا تعطیل رسمی است.در روز تاسوعا، شمر با نامه‌ای از طرف عبیدالله بن زیاد، وارد کربلا شد. در این نامه خطاب به عمر بن سعد نوشته شده بود که امام حسین (ع) را مجبور به پذیرش بیعت کند یا فرماندهی لشکر را به شمر واگذار کند. عمر سعد از واگذاری فرماندهی لشکر به شمر خودداری کرد و آماده جنگ با امام حسین (ع) شد. با هجوم لشکریان در عصر روز تاسوعا، امام حسین (ع) با فرستادن برادرش عباس بن علی (ع)، از آنها مهلت خواست تا شب را با نماز و تلاوت قرآن به صبح برسانند و برای جنگ آماده شوند. شمر با ام‌البنین مادر حضرت عباس (ع) هم قبیله بود؛ به همین علت در این روز امان نامه‌ای برای حضرت عباس و دیگر فرزندان ام‌البنین فرستاد و از آنها خواست از همراهی امام حسین (ع) خودداری کنند، اما حضرت عباس (ع) نپذیرفت. به همین دلیل این روز به نام حضرت عباس (ع)، علمدار کربلا نامیده شده است.در محرم سال ۶۱ هجری قمری تا صبح عاشورا هیچ جنگی صورت نگرفت و هیچیک از اصحاب، یاران و خانواده امام حسین (ع) که با ایشان به کربلا آمدند شهید نشده بودند. روز تاسوعا به دلیل بزرگداشت مقام ابوالفضل العباس (ع) تعطیل است. در واقع شروع جنگ در روز عاشورا بود و به همین علت در روز عاشورا عزاداری‌ها شدت می‌گیرند.به لحاظ آنکه حوادث مهم کربلا در روز نهم و دهم ماه محرم‌الحرام اتفاق افتاد این دو روز را برجسته‌تر نموده و به نام تاسوعا و عاشورا نامیدند. تاسوعا از لحاظ لغوی، به معنای نهم است و در تقویم اسلامی به روز نهم محرم گفته می‌شود.برخی از افراد معنی عاشورا و تاسوعا را در سلسله اعداد نمی‌دانند.تسع به کسر الف یعنی وسعت پیدا کرد - گشاد شد - فراخ گردید. اتساع یعنی گسترده شدن و گشاد شدن. بالا رفتن ظرفیت. اتساع شرائین؛ یعنی رگ‌ها گشاد شدند و ظرفیت شان برای عبور خون زیاد باشد. التاسوع چیزی که فراخی و گستردگی و ظرفیت اش زیاد باشد؛ و بالاخره التاسوعا یعنی جایی که بتوان ظرفیت را بالا برد و فراخی ایجاد کرد؛ و تاسوعا این معنی را پیدا می‌کند: روزی که ظرفیت بالا می‌رود و در سینه‌ها فراخی ایجاد می‌شود و به جای تنگی، وسعت می‌یابد.عباس بن علی بی ابی‌طالب مشهور به ابوالفضل پنجمین پسر امام علی (ع) و اولین فرزند ام‌البنین است. ایشان در سال ۲۶ هجری قمری به دنیا آمد و در محرم سال ۶۱ به شهادت رسید. مهم‌ترین رخداد زندگی او حضور در واقعه کربلا و شهادت در روز عاشورا است. او در واقعه کربلا فرمانده و پرچمدار سپاه امام حسین (ع) بود، به همین علت به علمدار کربلا مشهور است. به گفته برخی از کتاب‌های مقتل، در روز عاشورا در حالی که دو دستش بریده شده بود و گرز آهنین بر سرش فرود آمده بود، شهید شد.او با عنوانِ «باب الحوائج» هم مشهور است. آستان رفیعش قبله گاه حاجات است و توسل به آن حضرت، برآورنده نیاز محتاجان و دردمندان است.
اعمال روز تاسوعا
روز تاسوعا در مجالس روضه سقای دشت کربلا خوانده می‌شود و ذاکرین در مورد حضرت ابوالفضل عباس (ع) سخن می‌گویند. در شهرهای ایران دسته‌های عزادار درکوچه‌ها و خیابان‌ها حرکت می‌کنند و نیز توزیع نذر، علم گردانی، شبیه خوانی و … در بین مردمان شهرهای مختلف به‌طور خاص برگزار می‌شود.