|
در چهارصد و شصت و ششمین جلسه این شورا، روز چهاردهم آبان که مصادف با تصویب آئین‌نامه شورای فرهنگ عمومی است، به نام روز «فرهنگ عمومی» تعیین گردید. فرهنگ عمومی را می‌توان راهنمای اعمال انسان‌ها و معرف جهان بينی‌های آنها در زندگی دانست. فرهنگ تعيين‌كننده چگونگی تفكر و احساس اعضای جامعه است. در این بین فرهنگ عمومی به معنای فرهنگ غالب و گسترده‌ای است كه در ميان عموم جامعه رواج و رسوخ دارد و حوزه‌ای از عقايد، ارزش‌ها، جلوه‌های احساسی و هنجارهاست كه اجبار اجتماعی غير رسمی از آن حمايت می‌كند و فراتر از گروه‌ها و اقشار خاص در كليت جامعه مورد قبول است. با پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی و ضرورت انقلاب فرهنگی، براساس فرمان حضرت امام خمینی (ره) در سال ۱۳۶۳، شورای عالی انقلاب فرهنگی شکل گرفت. این شورا وظیفه خطیر ساماندهی به وضعیت دانشگاهها را به عهده داشت. پس از آن موضوع رسیدگی به وضعیت فرهنگی جامعه در آن شورا مطرح و بر اساس نظر حضرت آیت‌الله خامنه‌ای ریاست وقت شورای عالی انقلاب فرهنگی، مبنی بر توجه به فرهنگ عمومی مردم، پیشنهاد تشکیل شورای فرهنگ عمومی مطرح شد.بر این اساس، در سال ۱۳۶۴، به منظور تعیین اهداف، سیاستگذاری و هدایت فرهنگ عمومی کشور، شورای فرهنگ عمومی با وظایف مشخص شکل گرفت و به صورت رسمی از سال ۱۳۶۵ آغاز به کار کرد. شورای فرهنگ عمومی به عنوان یکی از شوراهای اقماری شورای عالی انقلاب فرهنگی به ریاست وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی فعالیت دارد. براساس آیین‌نامه مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی، این شورا دارای ۳۳ عضو است و هر دو هفته یک بار، به صورت مستمر تشکیل جلسه می‌دهد. شورای فرهنگ عمومی در سال ۱۳۶۴ با نظر حضرت آیت‌الله خامنه‌ای (رئیس جمهور وقت) و به منظور تعیین اهداف، سیاستگذاری و هدایت فرهنگ عمومی کشور تأسیس شد وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان رییس شورا،دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی، رییس شورای سیاستگذاری ائمه جمعه، وزرای اطلاعات کشور، علوم، تحقیقات و فناوری، ورزش و جوانان و آموزش و پرورش یا معاونان آنها، رییس یا نایب رییس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی، رییس دانشگاه آزاد اسلامی یا معاون مربوط، رییس یا معاون سازمان صدا و سیما، فرمانده نیروی مقاومت بسیج مستضعفان،رییس سازمان تبلیغات اسلامی،رییس یا معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی، نماینده تام الاختیار مرکز رسیدگی به امور مساجد، رییس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها یا معاون مربوط،یک نفر از شخصیت های معتبر حوزة علمیه قم که آشنا به مسایل فرهنگ عمومی باشد به پیشنهاد شورای مدیریت حوزه علمیه قم و تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی و سه نفر از شخصیت‌های معتبر فرهنگی و هنری به پیشنهاد وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی بخشی از اعضای شورای فرهنگ عمومی هستند. همچنین در استان ها نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه مرکز استان به عنوان رییس شورا، استاندار نایب رییس شورا و مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی دبیر آن هستند. در شهرستانها نیز امام جمعه رییس، فرماندار نایب رییس و رییس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی دبیر شورای فرهنگ عمومی است. طبق همین آئین‌نامه، اهم وظایف شورای فرهنگ عمومی به شرح ذیل است: ۱ - بررسی کارشناسی درباره تجزیه و تحلیل شرایط و جریانات فرهنگی جهان و تبیین تأثیر کانون‌ها و ابزارهای مهم در این زمینه و اتخاذ تدابیر مناسب و ارائه گزارش تحلیلی جامع به شورای عالی؛ ۲- بررسی و تحلیل شرایط و جریانات فرهنگی کشور و سنجش نظام ارزشی جامعه به منظور تعیین نقاط قوت و ضعف فرهنگی و ارائه راه‌حل‌های مناسب؛ ۳ - برنامه‌ریزی و هدایت فرهنگ عمومی به منظور تحقق اهداف و اجرای سیاست‌های فرهنگی کشور، مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی؛ شورای فرهنگ عمومی به عنوان یکی از شوراهای اقماری شورای عالی انقلاب فرهنگی به ریاست وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی فعالیت می‌کند ۴ - تهیه و تدوین طرح‌هایی برای هماهنگ‌کردن کوشش‌های فرهنگی و هنری و تبلیغی در سازمان‌ها و مراکز رسمی فرهنگی و هنری در جهت اعتلای فرهنگ و هنر و بهبود کیفیت آنها و پیشنهاد طرح‌ها به شورای عالی انقلاب فرهنگی و نیز تهیه و پیشنهاد موضوعات و طرح‌هایی راجع به آن بخش از وظایف شورای عالی که به شورای فرهنگ عمومی مربوط است؛ ۵- بررسی آثار فرهنگی مترتب بر سیاست‌ها و اجرای طرح‌ها و برنامه‌های اقتصادی و اجتماعی به منظور اطمینان از همسویی و عدم مغایرت آنها با اصول سیاست فرهنگی کشور و ابلاغ نتیجه به دستگاه‌های اجرایی و نیز ارائه راه‌حل‌های اصلاحی مورد نیاز؛ ۶- تصویب روش‌های اجرایی تشویقی به منظور شکوفایی فرهنگ عمومی در ابعاد مختلف آن؛ ۷ - تهیه و پیشنهاد طرح های گسترش و بهبود تبلیغات دینی و عمران و احیای مساجد و مجامع مذهبی. فارغ از این که شورای فرهنگ عمومی به عنوان یک نهاد رسمی در شاخه‌های مختلف فرهنگ عمومی چه کارنامه‌ای از خود به جاگذاشته است، بیش و پیش از هرچیز باید زمینه‌های تقویت فرهنگ عمومی از جمله فرصت‌های برابر آموزشی، توجه به سبک زندگی اسلامی ایرانی، انضباط اجتماعی، وجدان کاری، احترام به قانون، گسترش فرهنگ کتابخوانی، خودباوری ملی و اعتماد اجتماعی، پرهیز از مصرف‌گرایی و مسائلی از این دست را در جامعه فراهم کرد. واضح است که این فرایندهای اجتماعی گسترده تنها از دست یک یا چند نهاد بر نمی‌آید و نیازمند یک بسیج همگانی است. شاید بتوان شورای فرهنگ عمومی را تنها نهادی تسهیل‌گر برای پیشبرد آن بخش از امور فرهنگی جامعه دانست که ارتباطی عمیق و گسترده با بدنه جامعه دارد. در این میان نقش نهادهایی همچون رسانه‌ها و مدارس ( به ویژه در مقاطع پایین‌تر) بیش از پیش نمود دارد.
|