خواجه شمس الدین محمد شیرازی شاعر و حافظ قرآن، متخلص بـه حافظ و مشهور بـه لسان الغیب از بزرگ ترین شاعران غزل سرای ایران و جهان بـه شمار میرود. خواجه شمس الدین محمدبن محمد حافظ شیرازی، از بزرگ ترین شاعران نغزگوی ادبیات پارسی اسـت. بعد از تحصیل علوم، زندگی او تغییر کرد ودر جرگه طالبان علم درآمد و مجالس درس علمای بزرگ شیراز را درس کرد. او بـه تحقیق و مطالعه کتابهای بزرگان آن روزگار- از قبیل کشاف زمخشری، مطالع الانظار قاضی بیضاوی و مفتاح العلوم سکاکی و امثال آن ها- پرداخت. همچنین در مجالس درس قوام الدین ابوالبقاء عبدالله بن محمود بن حسن اصفهانی شیرازی نیز حضور داشت. حافظ بیشتر عمر خودرا در شیراز گذراند و بر خلاف سعدی بجز یک سفر کوتاه بـه یزد و یک مسافرت نیمه تمام بـه بندر هرمز همواره در شیراز بود. وی در دوران زندگی خود بـه شهرت عظیمی در سر تا سر ایران دست یافت و اشعار او بـه مناطقی دور دست هم چون هند نیز راه یافت. تفکر حافظ عمیق و زنده پویا و ریشه دار ودر خروشی حماسی اسـت. شعر حافظ بیت الغزل معرفت اسـت. دیوان حافظ کـه مشتمل بر حدود 500 غزل، چند قصیده، دو مثنوی، چندین قطعه و تعدادی رباعی اسـت، تا کنون بیش از چهارصد بار بـه اشکال و شیوه هاي گوناگون، بـه زبان پارسی و دیگر زبان هاي جهان بـه چاپ رسیده اسـت. شاید تعداد نسخه هاي خطّي ساده یا تذهیب شدهٔ آن در کتابخانه هاي: ایران، افغانستان، هند، پاکستان، ترکیه و حتی کشور هـای غربی از هر دیوان پارسی دیگری بیشتر باشد. نکتهٔ خاصی کـه در دیوان حافظ وجوددارد، کثرت نسخه هایي با مفردات و واژه هاي گوناگون اسـت کـه این خصیصه باعث بروز تصحیحات متعدد و گاه متناقض هم در میان مصححان میشود. در مورد سال درگذشت او اختلاف کمتری بین مورخان دیده میشود و بنظر اغلب آنان 792 ق اسـت. از جمله در کتاب مجمل فصیحی نوشته فصیح خوافی «متولد 777 ق» کـه معاصر حافظ بوده و همچنین نفحات الانستألیف جامی «متولد 817 ق» بـه صراحت این تاریخ بعنوان سال درگذشت خواجه قید شده اسـت. محل تولد اوشیراز بوده ودر همان شهر نیز روی در نقاب خاک کشیده اسـت. گفتــم اي سلطـــان خوبان رحـم کــــن بر این غـــریب گفت در دنبال دل ره گــــم کـــند مسکـــــین غریب گفتمــش مگـــذر زمانی گـفت معـــذورم بــــدار خانه پروردی چه تاب آرد غم چندین غریب… روز بزرگداشت حافظ مبارک
|